Tình trạng nổi mụn nước khắp người rất dễ gây ra n.hiễm t.rùng, và đây cũng là dấu hiệu của nhiều căn bệnh khác nhau.
Mụn nước là gì?
Mụn nước là một túi chất lỏng giữa các lớp biểu bì – lớp trên cùng của da. Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra nổi mụn nước là do ma sát, bỏng, n.hiễm t.rùng, … Mục đích của chúng là bảo vệ các lớp bên dưới da khỏi bị n.hiễm t.rùng, cho các mô thêm thời gian để chữa lành. Mụn nước chứa chất lỏng, thường là huyết thanh, huyết tương, m.áu hoặc mủ tuỳ vào nguyên nhân gây phồng rộp.
Mụn nước xuất hiện do nhiều nguyên nhân.
Nguyên nhân nổi mụn nước khắp người
Có nhiều nguyên nhân gây ra nổi mụn nước, đặc biệt là nổi mụn nước khắp người. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
Do ma sát
Mụn nước thường được hình thành do ma sát quá mức, thường do các hành động lặp đi lặp lại như chơi nhạc cụ, chạy bộ, … Do đó, các khu vực thường xuất hiện mụn nước là ở lòng bàn tay, bàn chân cũng như những nơi có điều kiện nóng, ẩm như trong giày.
Mụn nước do ma sát dễ dẫn đến tình trạng loét hoặc n.hiễm t.rùng.
Do bỏng
Nổi mụn nước khắp người hoặc một phần do bỏng còn thể hiện cấp độ bỏng. Bỏng cấp độ 2 sẽ phồng rộp ngay lập tức, nhưng bỏng cấp độ 1 sẽ hình thành mụn nước một vài ngày sau tai nạn.
Trong mọi trường hợp nổi mụn nước do bỏng, các bong bóng nước đều đóng vai trò bảo vệ da khỏi tình trạng n.hiễm t.rùng.
Phơi nhiễm hóa chất
Da đôi khi có thể bị phồng rộp vì một số loại hóa chất. Điều này được gọi là viêm da tiếp xúc. Viêm da tiếp xúc ảnh hưởng đến một số người khi tiếp xúc với những hoá chất sau đây:
– Mỹ phẩm
– Chất rửa tẩy
– Dung môi
– Niken sunfat (được sử dụng trong mạ điện)
– Balsam (của Peru, một loại gia vị)
– Côn trùng cắn
– Tác nhân chiến tranh hóa học
Vỡ mạch m.áu
Nếu một mạch m.áu nhỏ gần bề mặt da bị vỡ, m.áu có thể rò rỉ vào khoảng trống giữa các lớp da, khiến vết giống mụn nước hình thành. Nhưng mụn này chứa đầy m.áu thay vì dịch như bình thường.
Nổi mụn nước khắp người xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Điều kiện y tế
Một số điều kiện y tế có thể gây nổi mụn nước khắp người, bao gồm:
– Thủy đậu: Phát ban tạo thành những mụn nước nhỏ, và cuối cùng là đóng vảy.
– Herpes: Các vết loét lạnh do virus herpes simplex tạo ra, đều là các mụn nước.
– Bệnh chốc lở: Chủ yếu gặp ở trẻ dưới 2 t.uổi, mụn nước có thể hình thành trên cánh tay, chân hoặc thân.
– Bệnh chàm da: Phồng rộp có thể xuất hiện cùng với một số triệu chứng da khác như nứt nẻ, đóng vảy và bong tróc.
– Dyshidrosis: Một tình trạng da đặc trưng bởi sự xuất hiện nhanh chóng và rõ ràng của nhiều mụn nước nhỏ.
– Pemphigoid Bullous: Một bệnh tự miễn ảnh hưởng đến da và gây phồng rộp, điều này là phổ biến nhất ở bệnh nhân lớn t.uổi.
– Pemphigus: Một nhóm bệnh tự miễn hiếm gặp, ảnh hưởng đến da và niêm mạc. Hệ thống miễn dịch tấn công một phân tử chất kết dính quan trọng trong da, tách lớp biểu bì ra khỏi phần còn lại của da.
– Viêm da herpetiformis: Tình trạng da phồng rộp mãn tính này không liên quan đến mụn rộp nhưng biểu hiện tương tự nhau.
– Hội chứng bức xạ da: Đây là những ảnh hưởng của việc tiếp xúc với bức xạ.
– Epidermolysis bullosa: Đây là một bệnh di truyền của mô liên kết gây ra phồng rộp da và niêm mạc.
Điều trị nổi mụn nước khắp người
Hầu hết các loại mụn nước sẽ tự lành mà không cần can thiệp y tế. Khi da mới bắt đầu phát triển bên dưới vết phồng rộp, chất lỏng sẽ từ từ biến mất và da sẽ khô tự nhiên rồi bong lớp vẩy ra. Tuy nhiên, tuỳ vào từng trường hợp với các nguyên nhân khác nhau thì bác sĩ có thể yêu cầu những phương pháp điều trị khác nhau, ví dụ như:
Sử dụng thuốc
– Thuốc chống dị ứng kháng histamin như loratadine hoặc chlopheniramin
– Thuốc bôi điều trị tại chỗ như Mentol 1% hoặc Phenergan Cream
Điều trị tại nhà
– Làm dịu da bằng khăn lạnh: Dùng một chiếc khăn mềm ngâm với nước đá, vắt nhẹ và đắp lên vùng da bị nổi mụn trong vòng 20-30 phút. Thực hiện 3 lần mỗi ngày để có hiệu quả tốt nhất.
– Tắm hoặc ngâm nước ấm: Nước ấm có khả năng kích thích mạch m.áu lưu thông, khiến vết mụn se lại nhanh hơn và cải thiện cảm giác ngứa rát. Tuy nhiên, thời gian tắm hoặc ngâm mình không nên kéo dài quá 5 phút, và người bệnh có thể sử dụng tinh dầu có khả năng kháng khuẩn hoặc chống viêm để hiệu quả tốt hơn.
– Uống nước gừng tươi hoặc thoa nước gừng lên vết mụn: Do gừng có tác dụng chống oxy hoá, chống viêm và kiểm soát tình trạng mụn. Cách thực hiện là giã nhỏ gừng tươi và lấy nước cốt pha với nước ấm để uống hoặc thoa lên vùng da bị mụn. Người bệnh nên thực hiện mỗi tuần 2-3 lần để đạt kết quả tối ưu.
Thay đổi phong cách sống
– Giữ gìn vệ sinh thân thể, giữ môi trường xung quanh sạch sẽ.
– Giữ mụn nước không vỡ, tự se và lành lại thay vì làm vỡ chúng.
– Hạn chế tối đa việc gãi hoặc ma sát vào vết mụn.
Hoàng Lan (Dịch từ Health Line)
Theo khampha
Thức ăn giúp bổ m.áu
M.áu là một loại tổ chức thể lỏng, tràn đầy trong hệ thống mạch m.áu tim – não, nuôi dưỡng các cơ quan và tổ chức cơ thể. Thiếu m.áu có thể được điều trị với chế độ dinh dưỡng hợp lý.
M.áu do huyết tương, huyết cầu, nước tạo thành. Huyết tương có 3 chức năng lớn là nuôi dưỡng, vận chuyển và miễn dịch. Huyết cầu bao gồm 3 loại tế bào là hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Chúng đều đến từ nguồn tế bào gốc trong tủy xương. Hồng cầu là một loại tế bào với số lượng nhiều nhất trong m.áu. Chủ yếu có chứa hemoglobin (protein sắt), theo đó làm cho m.áu mang màu đỏ. Bạch cầu là những “vệ sĩ” trong cơ thể, là quân chủ lực đề kháng với “kẻ ngoại xâm” (chẳng hạn vi khuẩn…).
Biểu hiện lâm sàng chính của thiếu m.áu: chóng mặt, mất sức, hồi hộp, thở ngắn, sắc mặt trắng nhạt; kèm có xuất huyết thì biểu hiện: xuất huyết dưới da, bầm tím, ra m.áu cam, ra m.áu chân răng, phụ nữ ra kinh quá kinh và phát sốt…
Những loại bệnh thiếu m.áu thường gặp?
Thiếu m.áu thường gặp gồm 2 loại lớn:
Thiếu m.áu do dinh dưỡng: do hấp thu chất dinh dưỡng nào đó không đủ mà gây ra thiếu m.áu. Chủ yếu gồm thiếu m.áu do thiếu sắt và thiếu m.áu hồng cầu to.
Thiếu m.áu do rối loạn chức phận tạo m.áu: do rối loạn tổ chức tạo m.áu trong tủy xương gây ra thiếu m.áu.
Thiếu m.áu do thiếu sắt là gì?
Thiếu m.áu do thiếu sắt là một loại thiếu m.áu thường gặp, hemoglobin và hồng cầu trong m.áu giảm, thuộc loại thiếu m.áu nhược sắc, thường gặp ở trẻ sơ sinh, thiếu nữ t.uổi dậy thì, phụ nữ mang thai.
Triệu chứng gồm: hồi hộp, lo sợ, mất ngủ, sắc mặt trắng nhạt, da khô, lông tóc rơi rụng, móng phẳng…
Nguyên nhân chính là do thiếu sắt gây ra.
– Trong ăn uống không hấp thu.
– Mất m.áu quá nhiều, như: k.inh n.guyệt quá nhiều, trĩ ra m.áu…
– Rối loạn hấp thu sắt, như: viêm dạ dày mạn tính, phẫu thuật dạ dày…
Thiếu m.áu hồng cầu to là gì?
Thiếu m.áu hồng cầu to còn gọi là thiếu m.áu dinh dưỡng, thiếu m.áu nghiêm trọng hơn, sự suy giảm hồng cầu thấy rõ hơn so với sự suy giảm hemoglobin. Chủ yếu do thiếu vitamin B12 hoặc axít folic gây ra. Gặp nhiều ở trẻ nhỏ, phụ nữ thời kỳ mang thai và cho con bú.
Biểu hiện lâm sàng gồm: triệu chứng hồng cầu to tăng nhiều, hấp thu kém, tiêu chảy, viêm lưỡi, viêm thần kinh ngoại biên.
Thiếu m.áu do rối loạn chức phận tạo m.áu là gì?
Thiếu m.áu do rối loạn chức phận tạo m.áu do tế bào gốc tủy xương bị tổn thương, dẫn đến toàn bộ hay một phần chức năng tạo m.áu suy giảm, với triệu chứng chính là giảm toàn bộ tế bào m.áu. Biểu hiện lâm sàng là thiếu m.áu tiến triển, xuất huyết, bội nhiễm và giảm tế bào m.áu toàn bộ. Bệnh gặp nhiều ở người trẻ t.uổi. Những nguyên nhân gây bệnh như sau:
Nhân tố hóa học: tiếp xúc benzen, kim loại nặng, sulfamide, kháng sinh (Chloramphenicol), t.huốc a.n t.hần (Barbital)…
Nhân tố vật lý: tia phóng xạ như tia X, chất đồng vị phóng xạ…
Nhân tố khác: khối u ác tính, suy thận mạn tính, xơ gan…
Người bệnh thiếu m.áu do rối loạn chức phận tạo m.áu về mặt ăn uống cần chú ý tăng cường dinh dưỡng, tăng sức đề kháng bản thân.
Có những nguyên tắc điều trị dinh dưỡng của bệnh thiếu m.áu?
Ăn uống giàu đạm: protein là nguyên liệu tạo ra hemoglobin, nên chú ý bổ sung từ bữa ăn, hàng ngày mỗi kilôgam cân nặng cần 1,5g protein. Có thể chọn dùng thức ăn chứa đạm tốt như: gan động vật, thịt nạc, trứng, sữa và chế phẩm đậu.
Tăng lượng cung cấp chất sắt: sắt là thành phần chính tạo ra hemoglobin. Ngoài số lượng ra, còn phải chú ý về chủng loại. Sắt trong thực phẩm động vật dễ hấp thu hơn, chẳng hạn như: thịt nạc, nội tạng (gan), lòng đỏ trứng… Sắt trong thực phẩm thực vật tỉ lệ hấp thu kém hơn. Người ta còn khuyến cáo dùng vật dụng nấu nướng bằng sắt sẽ có ích hơn.
Ngoài ra, cần giảm những nhân tố ảnh hưởng việc hấp thu sắt, ít dùng bó xôi và củ niễng… vì có chứa axít oxalic.
Tăng cung cấp vitamin C. Vitamin C có tác dụng thúc đẩy hấp thu sắt, có thể tăng tỉ lệ hấp thu gấp 5 -10 lần. Rau cải và trái cây tươi chứa nhiều vitamin C, khi cần thiết có thể bổ sung viên vitamin C.
Tăng cung cấp vitamin B12: nội tạng động vật (gan, cật), thịt nạc, đậu xị (đậu nành chế muối), đậu tương… đều là nguồn cung chính vitamin B12.
Tăng hấp thu axít folic: rau lá màu xanh là nguồn chính của axít folic, tương tự như vitamin C khi gặp nhiệt dễ bị phá hỏng, còn nên chú ý phương pháp chế biến, cố gắng giảm mất mát.
Sắp xếp bữa ăn cho người bệnh thiếu m.áu như thế nào?
Bữa ăn hàng ngày có thức ăn động vật và thức ăn thực vật bổ sung lẫn nhau
– Phối hợp “chay” và “mặn”, dinh dưỡng hợp lý. Bữa ăn hàng ngày có chay có mặn, làm cho thức ăn động vật và thức ăn thực vật bổ sung lẫn nhau.
– Ăn nhiều rau cải và trái cây tươi, có chứa nhiều vitamin C, trái cây tốt nhất dùng sau bữa ăn, có ích cho việc hấp thu sắt.
– Ăn ít, chia nhiều bữa, cố gắng đảm bảo việc cung cấp dinh dưỡng, đối với người bệnh chán ăn càng nên như vậy.
Những thức ăn nào giúp bổ m.áu?
Thiếu m.áu thuộc phạm trù huyết hư trong Đông y. Điều trị với ích khí bổ huyết là chính. Thức ăn và thuốc có tác dụng bổ huyết gồm: long nhãn, gan heo, đại táo, nấm mèo đen (hắc mộc nhĩ), đương quy, a giao, địa hoàng, hà thủ ô, tang thầm…
LY.DS. BÀNG CẨM
Theo SK&ĐS
