Những động vật sống ở biển như bào ngư, ngao, sò hoặc ở sông hồ như trai, ốc, hến… là những thực phẩm có giá trị dinh dưỡng nhất định.
Bên cạnh đó, vỏ của những loài nhuyễn thể này còn là những vị thuốc hay trong y học cổ truyền, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác chữa bệnh về mắt, hóa đờm, lợi niệu, tiêu tích… được dùng trong những trường hợp sau:
Vỏ bào ngư
Vỏ bào ngư tên thuốc là thạch quyết minh được lấy từ con ốc khổng hay ốc chín lỗ. Dược liệu có vị mặn, tính bình, không độc, có tác dụng bổ gan thận, thanh nhiệt làm sáng mắt, được dùng để chỉ trị chóng mặt, hoa mắt, thong manh, mắt mờ có màng mộng, thị lực kém. Liều dùng hàng ngày 4-8g dưới dạng thuốc bột hoặc 15-30g dưới dạng thuốc sắc.
Thạch quyết minh (vỏ bào ngư) chữa bệnh về mắt.
Chữa quáng gà: vỏ bào ngư, sơn thù, sơn dược, mỗi thứ 16g, cúc hoa, bạch tật lê, kỷ tử, đơn bì, bạch thược, phục linh, trạch tả, thục địa, mỗi thứ 12g. Tất cả phơi khô tán nhỏ, rây bột mịn, trộn với mật làm thành viên. Mỗi ngày uống 20g, chia 2 lần.
Chữa đau mắt, sợ chói: vỏ bào ngư, cúc hoa vàng và cam thảo (lượng bằng nhau) phơi khô, tán bột, ngày dùng 4g chiêu với nước ấm.
Chữa đục thủy tinh thể: Vỏ bào ngư 30g, thuyền thoái 15g, xác rắn 15g, huyền hồ phấn 10g, đại hoàng 15g. Tất cả sắc uống với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày.
Vỏ hàu
Vỏ hàu tên thuốc là mẫu lệ được lấy từ con hàu hay hà và được chế biến như sau: Cho vỏ vào nồi cùng với cát, trát kín, nung khoảng 12 giờ đến khi vỏ có màu xanh nhạt và bóp vụn ra là được. Có thể nung khô hoặc tẩm dấm, rồi tán thành bột mịn. Dược liệu chứa canxi với hàm lượng cao dưới dạng muối carbonat, phosphat và sulfat, magiê, sắt, nhôm và chất hữu cơ, có vị mặn, chát, tính hơi lạnh, không độc, có tác dụng thanh nhiệt, hóa đờm, giải độc, lợi tiểu, trừ nóng khát, hư tổn.
Chữa mộng tinh, di tinh: vỏ hàu 50g, lộc giác sương 50g. Trộn đều, tán nhỏ, uống mỗi ngày 8-16g với nước sắc dây đỏ hồng 30g.
Chữa khí hư: vỏ hàu 40g, phèn phi 40g, tẩm đồng tiện (nước tiểu t.rẻ e.m) phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn, mỗi lần uống 4g.
Chữa đái dắt, đái són: bột vỏ hàu 40g nhồi vào bong bóng lợn, ăn trong ngày.
Chữa đau dạ dày, ợ chua: bột vỏ hàu 8g, bột cam thảo 8g, trộn đều, uống với nước ấm, dùng nhiều ngày.
Chữa mồ hôi trộm, chứng nổi hạch: mỗi ngày uống 8g bột vỏ hàu trộn với nước ấm.
Vỏ ngao
Vỏ ngao tên thuốc là văn cáp hay cáp xác, được lấy từ con ngao mật và chế biến như sau: cho vỏ vào nước, nấu trong khoảng 5-6 giờ rồi phơi khô. Khi dùng để nguyên, tẩm dấm hoặc đồng tiện, rồi sao vàng, tán thành bột mịn.
Dược liệu có vị mặn, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp hóa đàm.
Chữa phiến nhiệt, đau họng, ho tức, ho đờm, băng lậu, tràng nhạc, trĩ: liều dùng hàng ngày: 12-20g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột để uống.
Chữa chứng đau bụng ở phụ nữ sau đẻ: bột vỏ ngao 15g mỗi lần uống với rượu hâm nóng.
Vỏ sò
Vỏ sò được lấy từ sò huyết, tên thuốc là ngõ lăng xác, đem rửa sạch, đ.ập thành những mảnh vụn, cho vào nồi trát kín, nung đến khi đỏ hồng. Lấy ra, để nguội, tán nhỏ, rây bột mịn hoặc nhúng ngay vỏ đang hồng vào dung dịch dấm rồi mới tán bột. Dược liệu có vị ngọt, mặn, tính hơi lạnh, có tác dụng tiêu tích, hóa đàm.
Chữa tụ m.áu bầm tím, tê bại, đại tiện ra m.áu mủ, đau dạ dày ợ chua, cam răng: Ngày dùng 12-20g với nước ấm. Có thể làm viên uống.
Vỏ hến
Vỏ hến tên thuốc là nghiễn xác, có vị mặn, tính ấm, không độc, có tác dụng cố tinh, làm se, long đờm, chống nôn.
Dùng riêng, chữa nôn mửa ợ chua, đau vùng thượng vị, hen suyễn, sang lở, thấp khớp. Liều dùng hàng ngày: 4-8g, có khi đến 12g dược liệu đốt thành tro, tán bột, uống với nước gừng (Nam dược Thần hiệu).
Dùng phối hợp chữa quáng gà: vỏ hến 40g, rang; cỏ dùi trống 40g, cúc hoa vàng 20g; thảo quyết minh 20g, kỷ tử 16g. Tất cả tán nhỏ, rây bột mịn. Ngày uống 12g đối với người lớn, 4-5g cho t.rẻ e.m.
Chữa di tinh, đái đục: vỏ hến nung và hoàng bá sao, lượng bằng nhau, tán nhỏ rây bột mịn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê (Hải Thượng Lãn Ông).
Vỏ trai
Vỏ trai, chủ yếu là trai điệp, tên thuốc là bạng xác. Khi dùng nướng trên lửa to hoặc than hồng cho vỏ đỏ lên, để nguội, tán thành bột mịn. Bột này có tên gọi là bạng phấn, có vị mặn, tính hơi hàn, không độc, có tác dụng khái thông, tiêu đàm, tán ứ, chữa bạch đới, thủy thũng, phiên vị (ăn vào nôn ra), ho đờm đặc, đau mắt. Liều dùng hàng ngày: 6-10g uống với ít rượu.
Vỏ ốc
Vỏ ốc (ốc nhồi) tên thuốc là điền hoa xác, có vị mặn, ngọt, tính bình không độc, có tác dụng chống l.ở l.oét, giải tâm phiền, chữa lở miệng, rộp lưỡi, loét lợi và niêm mạc má. Lấy vỏ ốc nhồi 2 cái rửa sạch, sấy khô, sao vàng, tán bột mịn, cỏ nhọ nồi 50g, phơi khô, tán bột mịn. Trộn đều hai bột, xát vào răng lợi nhiều lần trong ngày. Khoảng 2-3 ngày là khỏi.
Chữa cơn đau tim đột ngột: vỏ ốc nhồi đốt với gỗ thông thành than, tán bột, rồi uống với nước sắc gỗ trầm hương, mỗi thứ 8g dùng 3-5 lần.
DS. Nguyễn Thị Hồng
Theo SK&ĐS
8 lợi ích khiến trứng cá muối trở thành món ăn hoàng gia
Trứng cá muối không chỉ có tác dụng trẻ hóa làn da mà còn giúp hỗ trợ điều trị một số loại bệnh như trầm cảm, đau nửa đầu, đau tim, y.ếu s.inh l.ý… Đây được gọi là “món ăn hoàng gia” vì giá cả đắt đỏ lên đến hàng chục triệu đồng một ký!
Trứng cá muối (caviar) được biết đến như “món ăn sang chảnh của hội nhà giàu” vì có giá bán đắt đỏ. Đây là trứng của nhiều loại cá khác nhau được chế biến bằng cách ướp muối, trong đó cá tầm là loại nổi tiếng nhất. Trứng lấy từ cá tầm thường có màu đen lóng lánh, có vị mặn đặc biệt và giòn tan khi nhai. Loại thực phẩm này cũng thường được dùng để ăn cùng với các thực phẩm đồ nguội và ít mùi vị để tránh mất đi hương vị chính của trứng cá.
Trứng cá tầm muối có mặt ở nhiều vùng biển trên thế giới. Cá tầm được đ.ánh bắt ở những khu vực khác nhau sẽ cho ra những hương vị đặc biệt khác nhau. Hiện nay, loại trứng cá siêu đắt đỏ này đã được sản xuất tại Việt Nam. Giá trứng cá tầm muối có thể giao động trong khoảng 2.000 – 2.500 USD (khoảng 46 – 58 triệu đồng).
Đỉnh cao của trứng cá muối không thể không nhắc đến trứng cá muối Almas lấy từ cá tầm trắng Beluga ở vùng biển Caspian, thuộc khu vực phía nam nước Nga. Đây là loại trứng cá muối thuộc hàng hiếm nhất và cũng là đắt nhất, với giá từ 8.000 USD – 9.000 USD/kg (khoảng 170 – 200 triệu đồng).
Mặc dù giá thành đắt đỏ đến như vậy, nhưng giá trị dinh dưỡng mà thực phẩm này mang lại là xứng đáng. Dưới đây là 8 lợi ích sức khỏe khiến trứng cá muối trở thành một món ăn hoàng gia sang chảnh khiến nhiều người ngỡ ngàng vì mức giá cao khủng khiếp.
1. Làm đẹp da
Trứng cá muối có chứa nhiều chất chống oxy hóa nên hỗ trợ da mặt bạn giảm thiểu các nếp nhăn, làm săn chắc da và chống lão hóa. Trứng cá muối cũng chứa nhiều chất giúp tái tạo làn da và duy trì độ đàn hồi da như iốt, peptide, kẽm, sắt, magiê và retinol.
Ngoài ra, thực phẩm bổ dưỡng này còn có chứa các axit amin thiết yếu tạo thành protein như collagen và elastin giúp trẻ hóa làn da. Loại thực phẩm này cũng giúp nuôi dưỡng da bạn trắng sáng, mềm mại và tươi tắn do có chứa các vitamin A, D, E và các axit amin.
2. Cải thiện sức khỏe xương
Xương và răng là nơi tập trung đến 99% lượng canxi, 1% canxi còn lại xuất hiện trong m.áu và các mô mềm. Nếu bạn không cung cấp đủ canxi cho các hoạt động của cơ thể thì cơ thể sẽ lấy canxi cần thiết cho xương và răng để thực hiện các hoạt động thiết yếu hơn.
Bạn nên ăn trứng cá muối ít nhất 2 lần/tuần để giúp xương và răng chắc khỏe vì đây là thực phẩm có chứa nhiều canxi. Hàm lượng canxi này cũng rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai vì trong thời gian này họ phải tiêu thụ nhiều lượng canxi hơn.
3. Cải thiện lưu thông m.áu
Bổ sung trứng cá muối thường xuyên sẽ giúp bạn ngăn ngừa sự hình thành cục m.áu đông và làm tăng cường sự lưu thông m.áu do thực phẩm này có chứa nhiều axit béo omega-3.
Theo hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, bạn nên ăn 1g axit béo omega-3 mỗi ngày để cải thiện lưu thông m.áu và giúp cơ thể bạn tránh khỏi nguy cơ bị đột quỵ.
4. Tốt cho sức khỏe sắc dục
Trứng cá muối có thể giúp bạn thúc đẩy năng lượng và cảm xúc vui vẻ trước khi quan hệ do có hàm lượng vitamin B12, B2 và canxi dồi dào. Món ăn này cũng giúp bạn cân bằng nồng độ testosterone và nuôi dưỡng các tế bào thần kinh giúp bạn thêm hưng phấn khi quan hệ bởi có chứa nhiều vitamin D, B5 và B6.
Trước khi quan hệ, bạn nên ăn trứng cá muối để tăng cường ham muốn sắc dục và cung cấp năng lượng duy trì hoạt động yêu của cả hai bạn.
5. Tốt cho tim mạch
Trứng cá muối có chứa nhiều selenium và vitamin E nên có thể giúp bạn tránh khỏi các nguy cơ mắc bệnh tim mạch như đột quỵ, đau tim hay tắc tĩnh mạch. Những người bị cao huyết áp ăn trứng cá muối cũng có thể giúp huyết áp bình ổn trở lại.
Để giảm thiểu những dấu hiệu bệnh tim mạch, bạn nên bổ sung 1g trứng cá muối mỗi ngày. Selenium và vitamin E trong trứng cá muối có thể giúp cơ thể bạn tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ bảo vệ tế bào tổng thể.
6. Ngăn ngừa ung thư
Trứng cá muối có chứa nhiều chất selenium chính là một chất có vai trò trong việc ngăn ngừa bệnh ung thư. Một nghiên cứu kéo dài 5 năm cho thấy những người dùng 200mcg selenium mỗi ngày đã giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư tuyến t.iền liệt, ung thư đại trực tràng và ung thư phổi. Nghiên cứu này được thực hiện tại Đại học Cornell (Mỹ) và Đại học Arizona (Mỹ).
Trong các nghiên cứu khác, selen cũng cho thấy triển vọng trong việc giúp ngăn ngừa các bệnh ung thư khác như ung thư cổ tử cung, bàng quang, thực quản, tuyến tụy và gan.
7. Hỗ trợ điều trị trầm cảm
Trung bình cứ 10 người sẽ có 7 người phải uống thuốc điều trị trầm cảm. Tuy nhiên, những loại thuốc này thường khiến nhiều người gặp phải các tác dụng phụ. Thay vào đó, bạn có thể ăn trứng cá muối. Đây là loại thực phẩm có tác dụng thúc đẩy tinh thần thường được bác sĩ chỉ định người bệnh trầm cảm nên ăn trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Bạn nên ăn trứng cá muối ít nhất 2 lần 1 tuần vì loại thực phẩm này có chứa nhiều axit béo omega-3 giúp bạn giảm thiểu các bệnh về tâm lý như trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu.
8. Hỗ trợ điều trị đau nửa đầu
Nếu bạn gặp các chứng đau đầu hay đau nửa đầu thì bạn nên ăn trứng cá muối. Loại thực phẩm này có chứa nhiều vitamin B5 (còn được gọi là axit pantothenic) giúp hỗ trợ giảm đau đầu và đau nửa đầu. Vitamin B5 cũng giúp điều chỉnh nồng độ cholesterol trong m.áu giúp bạn ngăn ngừa một số bệnh khác như tim mạch, mỡ m.áu cao, đột quỵ…
Khi bị đau nửa đầu, bạn nên thường xuyên nghỉ ngơi và có chế độ ăn uống các thực phẩm giàu vitamin B5. Các thực phẩm chứa nhiều vitamin B5 là trứng cá muối, nấm, trứng, thịt bò, bông cải xanh…
Giá thành món trứng cá tầm khá đắt đỏ nên bạn cần phải biết cách bảo quản và thưởng thức món ăn đúng cách để không làm mất đi giá trị dinh dưỡng của loại thực phẩm sang chảnh này.
Theo các chuyên gia, bạn nên bảo quản trứng cá trong tủ lạnh mát ở nhiệt độ từ -2C đến 2C và chỉ nên sử dụng sản phẩm trong 7 ngày sau khi mở nắp. Vì trứng cá tầm kỵ kim loại, nên bạn phải luôn đựng sản phẩm bằng đồ pha lê, thủy tinh, vỏ sò hay vỏ ngọc trai. Thìa để xúc trứng cũng phải được làm bằng nhựa, gỗ và thủy tinh. Trứng sẽ bị đổi màu và mất đi giá trị dinh dưỡng nếu bạn dùng các dụng cụ để đựng và lấy trứng cá muối bằng bạc, sắt hay inox.
Bạn cũng cần lưu ý món trứng này chỉ nên được ăn sống. Nếu bạn nấu chín loại thực phẩm này thì trứng sẽ biến chất, đổi màu và không còn giòn tan nữa. Theo cách ăn truyền thống, bạn nên dùng thìa lấy một lượng nhỏ thực phẩm và ăn ngay để cảm nhận hương vị của trứng cá thơm ngon. Bạn cũng có thể ăn trứng cá muối với những thực phẩm nguội và ít mùi vị như bánh mì, cà chua hấp, khoai tây, trứng gà, mùi tây, thì là, hành tây… Nếu muốn giữ hương vị của trứng cá muối được lâu, bạn có thể đặt những viên đá nhỏ ở dưới chén đựng trứng để sản phẩm này luôn được giữ lạnh.
Ở các nhà hàng, trứng cá muối thường là một món ăn khai vị được phục vụ với một lượng nhỏ vừa đủ để kích thích khẩu vị của bạn. Bạn cũng có thể dùng món trứng cá này tại nhà để hỗ trợ điều trị bệnh và làm đẹp da. Trứng cá còn giúp tăng cảm xúc vui vẻ cho bạn và đặc biệt tốt cho sức khỏe của chuyện ấy. Để không làm mất đi giá trị dinh dưỡng của trứng cá thì bạn cũng cần lưu ý đến cách bảo quản và thưởng thức món ăn đúng cách nhé!
Hoa Vũ
Theo hellobacsi.com
